(GDVN) - “Tự chủ trong TS là quyền đương nhiên của tất cả các cơ sở giáo dục đại học, chỉ cần đưa ra các quy định về công tác TS, không nên bắt từng trường trình đề án.


Ngày 9/1/2014, Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập (viết tắt là Hiệp hội) đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo Quyết định ban hành quy định về tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ chính quy giai đoạn 2014 – 2016.

Tại Hội thảo có rất nhiều ý kiến, và những ý kiến này đã được phải ánh nhiều trên các tờ báo khác nhau. Nhưng đây chưa phải là ý kiến chính thức của Hiệp hội. Rất tiếc, vừa qua Báo Giáo dục và Thời đời có bài phỏng vấn GS. Đào Trọng Thi – Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội, về nội dung trên nhưng chỉ căn cứ vào những ý kiến trên các báo, nên có những cách hiểu không chính xác về quan điểm của Hiệp hội. Để rộng đường dư luận, Hiệp hội đề nghị các báo công bố toàn văn của văn bản góp ý mà Hiệp hội đã gửi cho Bộ GD&ĐT cũng như các cấp quản lý khác (Gồm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội).

Trong Công văn số 59 của Hiệp hội các trường ĐH, CĐ NCL (gọi tắt và Hiệp hội) được gửi tới Bộ trưởng Phạm Vũ Luận về góp  ý cho Dự thảo Quyết định ban hành quy định về tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ chính quy giai đoạn 2014 – 2016 có nhiều điều Bộ GD&ĐT nên suy nghĩ lại.


Công văn do GS. Trần Hồng Quân – Chủ tịch Hiệp hội ký, khẳng định: “Tự chủ trong tuyển sinh là quyền đương nhiên của tất cả các cơ sở giáo dục đại học, chỉ cần đưa ra các quy định về công tác tuyển sinh, không nên bắt từng trường phải trình duyệt đề án tuyển sinh thì mới công nhận quyền tự chủ tuyển sinh của họ. Cách làm có thể tương tự như cách Bộ GD&ĐT đã  từng cho các trường từ năm 2011 được tự quyết định cho mình chỉ tiêu tuyển sinh, Bộ GD&ĐT chỉ thực hiện hậu kiểm”.

Cần có chuẩn quốc gia đầu vào tối thiểu

Sau khi nghiên cứu và lấy ý kiến của các trường hội viên tại cuộc hội thảo ngày 09/01/2014 ở Hà Nội, cũng như của nhiều chuyên gia giáo dục trong và ngoài nước, GS. Trần Hồng Quân khẳng định: “Bộ GD&ĐT bỏ các mục b, c, d Khoản 1, các mục a, b, c Khoản 2 và các mục b,c Khoản 3 tại Điều 2 của Dự thảo. Cách viết như ở Khoản 2 Điều 1 của Dự thảo dễ làm cho các trường hiểu nhầm Bộ GD&ĐT bỏ phương thức xét tuyển trong Dự thảo quy định. Do đó nên thay cụm từ “ kỳ thi ” bằng cụm từ “ kỳ tuyển sinh ” ở khoản này”.
GS. Trần Hồng Quân ủng hộ quan điểm nhanh chóng có một kỳ thiquốc gia duy nhất để làm cơ sở cho các trường đại học, cao đẳng tuyển sinh. Ảnh Xuân Trung
Lãnh đạo Hiệp hội cũng cho biết, trong điều kiện Việt Nam hiện nay, phần lớn các cơ sở giáo dục đại học do quy mô tuyển sinh nhỏ, đơn ngành… nên thường gặp khó trong việc chuẩn bị đề thi nhưng lại hoàn toàn đủ năng lực để thực hiện công việc xét tuyển. Do đó nên xem xét tuyển (hoặc xét tuyển kết hợp với thi tuyển hạn chế) là phương thức tuyển sinh chủ yếu để giúp các trường nhanh chóng thể hiện quyền tự chủ tuyển sinh của mình.

Ngoài ra, Bộ GD&ĐT cần công bố ngay quy định quốc gia về trình độ đầu vào tối thiểu của các cơ sở giáo dục đại học (Luật giáo dục đại học gọi là chuẩn quốc gia) trong Quy định này. 

Tất cả những ai đạt được chuẩn này đều đủ điều kiện cần để được tiếp nhận vào các cơ sở GDĐH, còn điều kiện đủ để thí sinh được vào học tại một trường cụ thể (căn cứ xét tuyển, điểm xét tuyển, nội dung thi, các kỳ thi bổ sung, kết quả học lực phổ thông, hạnh kiểm, năng lực xã hội,…) thì phải dành cho các trường tự quyết định và tự công bố công khai, tuỳ theo đặc điểm ngành nghề và thương hiệu của mình.

Bộ GD&ĐT không nên can thiệp quá sâu như đã viết trong Dự thảo (xem các nguyên tắc d, e, f Khoản 1 Điều 1). GS. Trần Hồng Quân cho rằng, chính điều đó mới thể hiện quyền tự chủ tuyển sinh thực sự của các cơ sở GDĐH, theo đúng tinh thần của Điều 34 Luật Giáo dục đại học.

Kinh nghiệm thế giới cho thấy chuẩn trình độ đầu vào của các cơ sở GDĐH thường được nhiều quốc gia chọn là văn bằng tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc các văn bằng tương đương khác (như trung học chuyên nghiệp, trung học nghề, trung học các ngành năng khiếu…). Rất nhiều trường đại học của nước ngoài (như Australia, Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan, Hà Lan…) đều chọn chuẩn này khi tuyển sinh tại Việt Nam. Tại Pháp tất cả các université đều chọn chuẩn trình độ đầu vào là văn bằng trung học phổ thông. Việt Nam cũng nên lấy chuẩn đó.

Do vậy việc quy định chuẩn đầu vào là “điểm sàn” của kỳ thi “3 chung” tại mục d Khoản 1 Điều 1 của Dự thảo quy định là quá khác lạ với thế giới và không có cơ sở khoa học và cần phải bỏ ngay điều này để phù hợp với tinh thần của Đề án gốc về đổi mới công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào năm 2001.

Không nên ép các trường vào “luật chơi riêng”

Chủ tịch, GS. Trần Hồng Quân lưu ý, chỉ nên xem kỳ thi chung do Bộ GD&ĐT tổ chức lâu nay như là một dịch vụ công ích cần thiết để hỗ trợ cho các cơ sở GDĐH để giúp họ thể hiện quyền tự chủ tuyển sinh của mình, như Điều 34 Luật Giáo dục đại học quy định. Do đó, tất cả các cơ sở GDĐH phải được quyền hưởng dịch vụ công ích này, tức là phải được quyền sử dụng hoàn toàn, sử dụng một phần hay không sử dụng các kết quả của kỳ thi đó.  

Không nên ép các trường nếu muốn sử dụng các kết quả của kỳ thi chung thì phải đăng ký với Bộ GD&ĐT và phải chấp nhận "luật chơi riêng" (điểm sàn, khối thi,…) của Bộ như đã nêu tại mục a) Khoản 3 Điều 1 của Dự thảo quy định này. Do đó, các mục a và b của Khoản 3 Điều 1 cần được viết lại theo tinh thần trên. Bộ GD&ĐT cũng không nên tuyên bố sẽ chấm dứt chức năng trên từ sau năm 2016.

Về lâu dài để giảm phiền hà và tốn kém cho người học và xã hội, Hiệp hội ủng hộ kế hoạch của Bộ GD&ĐT trước đây (thời kỳ ông Nguyễn Thiện Nhân là Bộ trưởng) về tổ chức một kỳ thi quốc gia duy nhất trên cơ sở nhập hai kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng làm một và thực hiện trao quyền tự chủ xét tuyển sinh cho các cơ sở giáo dục đại học. 

Thực tế trên thế giới, tại nhiều quốc gia (như Hoa Kỳ, Nga, Nhật Bản, Thái Lan,…) kỳ thi chung này vẫn được Nhà nước đứng ra tổ chức. Đặc biệt ở Hoa Kỳ, dịch vụ thi tuyển sinh SAT và ACT do 2 tổ chức phi lợi nhuận được Nhà nước cho  phép thực hiện vẫn được tổ chức nhiều lần trong một năm, từ nhiều năm nay, để cung cấp kết quả thi làm cơ sở cho các cơ sở GDĐH của Hoa Kỳ thực hiện việc xét tuyển (hoặc kết hợp xét tuyển với thi tuyển hạn chế). Việc này người ta làm từ lâu rồi, lẽ nào Việt Nam không làm được? 

Nhưng để làm được điều đó cùng với việc khẩn trương xây dựng đề án, các cơ quan quản lý cần phải đổi mới mạnh mẽ hơn về tư duy, phải có quyết tâm cao hơn và đội ngũ chuyên gia tham gia chuẩn bị cho kỳ thi phải được tập huấn kỹ về chuyên môn. Kinh nghiệm Việt Nam và thế giới trong điều kiện công nghệ hiện nay cho thấy chỉ cần thời gian không quá 2 năm là đủ để triển khai công việc này (vừa qua chúng ta chuẩn bị cho kỳ thi PISA cũng chỉ khoảng 2 năm).


Nguồn tin: GDVN - http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/Bo-GDDT-chua-san-sang-trao-quyen-tu-chu-tuyen-sinh-post137255.gd